ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
ขุทฺทกนิกาเย
เถราปทานปาฬิ
(ทุติโย ภาโค)
43. สกิํสมฺมชฺชกวคฺโค
1. สกิํสมฺมชฺชกตฺเถรอปทานํ
[1]
‘‘วิปสฺสิโน ภควโต, ปาฏลิํ โพธิมุตฺตมํ;
ทิสฺวาว ตํ ปาทปคฺคํ, ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยิํฯ
[2]
‘‘สมฺมชฺชนิํ คเหตฺวาน, โพธิํ สมฺมชฺชิ ตาวเท;
สมฺมชฺชิตฺวาน ตํ โพธิํ, อวนฺทิํ ปาฏลิํ อหํฯ
[3]
‘‘ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา, สิเร กตฺวาน อญฺชลิํ;
นมสฺสมาโน ตํ โพธิํ, คญฺฉิํ ปฏิกุฏิํ อหํฯ
[4]
‘‘ตาทิมคฺเคน คจฺฉามิ, สรนฺโต โพธิมุตฺตมํ;
อชคโร มํ ปีเฬสิ, โฆรรูโป มหพฺพโลฯ
[5]
‘‘อาสนฺเน เม กตํ กมฺมํ, ผเลน โตสยี มมํ;
กเฬวรํ เม คิลติ, เทวโลเก รมามหํฯ
[6]
‘‘อนาวิลํ มม จิตฺตํ, วิสุทฺธํ ปณฺฑรํ สทา;
โสกสลฺลํ น ชานามิ, จิตฺตสนฺตาปนํ มมฯ
[7]
‘‘กุฏฺฐํ คณฺโฑ กิลาโส จ, อปมาโร วิตจฺฉิกา;
ททฺทุ กณฺฑุ จ เม นตฺถิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ [สมฺมชฺชเน อิทํ (สี.)]ฯ
[8]
‘‘โสโก จ ปริเทโว จ, หทเย เม น วิชฺชติ;
อภนฺตํ อุชุกํ จิตฺตํ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ
[9]
‘‘สมาธีสุ น มชฺชามิ [สมาธีสุ น สชฺชามิ (สี.), สมาธิํ ปุน ปชฺชามิ (สฺยา)], วิสทํ โหติ มานสํ;
ยํ ยํ สมาธิมิจฺฉามิ, โส โส สมฺปชฺชเต มมํฯ
[10]
‘‘รชนีเย น รชฺชามิ, อโถ ทุสฺสนิเยสุ [โทสนิเยสุ (สี. สฺยา. ก.)] จ;
โมหนีเย น มุยฺหามิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ
[11]
‘‘เอกนวุติโต [เอกนวุเต อิโต (สี. สฺยา.)] กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ผลํ สมฺมชฺชนายิทํฯ
[12]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;
นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ
[13]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก;
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[14]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สกิํสมฺมชฺชโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติฯ
สกิํสมฺมชฺชกตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
2. เอกทุสฺสทายกตฺเถรอปทานํ
[15]
‘‘นคเร หํสวติยา, อโหสิํ ติณหารโก;
ติณหาเรน ชีวามิ, เตน โปเสมิ ทารเกฯ
[16]
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;
ตมนฺธการํ นาเสตฺวา, อุปฺปชฺชิ โลกนายโกฯ
[17]
‘‘สเก ฆเร นิสีทิตฺวา, เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท;
‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, เทยฺยธมฺโม น วิชฺชติฯ
[18]